Kościół i klasztor Franciszkanów w Jaśle

---

Historia

Franciszkanie zaczęli swoją działalność w Jaśle w październiku 1899 roku, kiedy to prowincjał o. Benigny Chmura zainicjował powstanie konwentu. Początki były skromne: zakonnicy zamieszkali w wynajętej kamienicy, a następnie przenieśli się do zakupionej nieruchomości. Na początku odprawiali nabożeństwa w kościele gimnazjalnym. Istotnym momentem była decyzja o założeniu klasztoru, która została wsparta darowizną w wysokości 15 tysięcy złotych, przekazaną przez ks. Jana Mazurkiewicza w jego testamencie.

W latach 1903-1904 zbudowano nowy kościół w miejscu, gdzie krzyżują się ulice Władysława Jagiełły oraz Adama Mickiewicza. To historyczne wydarzenie miało miejsce 31 grudnia 1904 roku, kiedy to kościół został poświęcony. W głównym ołtarzu znalazła miejsce figura św. Antoniego, stworzona przez rzeźbiarza Antoniego Popiela. Od 1906 roku franciszkanie zamieszkali w nowo nabytym domu tuż obok kościoła, a już dwa lata później świątynia została erygowana, przyjmując patronat św. Antoniego Padewskiego.

Do początku lat trzydziestych XX wieku ten jasielski klasztor podlegał prowincji lwowskiej, a później przeszedł pod administrację prowincji krakowskiej. Wydarzenia II wojny światowej przyniosły wiele zniszczeń – kościół został uszkodzony w wyniku działań wojennych. Powstały różne teorie dotyczące odpowiedzialnych za te zniszczenia, wskazujące zarówno na Armię Czerwoną, jak i niemieckie oddziały.

Po zakończeniu wojny, kaplica została przekształcona w klasztor w budynku przy ul. Adama Mickiewicza 4. W latach 1948-1952 budowano nowy klasztor, a od 1956 roku, po odwilży, władze PRL przyznały pozwolenie na budowę kościoła, który wzniesiono między 1957 a 1963 rokiem u zbiegu ulic 3 Maja i Fryderyka Szopena. Projektantem był Zbigniew Kupiec, a uroczystość poświęcenia miała miejsce 6 października 1963 roku. Do 1975 roku w prezbiterium eksponowana była figura św. Antoniego, która później została przeniesiona do nawy. W wyniku przebudowy ołtarzy bocznych w tym samym roku zmieniono ich układ.

Na wieży kościoła, w 1969 roku, zawieszono trzy dzwony – dwa odlewy z Odlewni Dzwonów Jana Felczyńskiego oraz jeden zabytkowy, odlany w roku 1933 w Odlewni Dzwonów Karola Schwabe. W latach 70. XX wieku przybyły również organy, a 11 maja 1980 roku biskup przemyski Ignacy Tokarczuk konsekrował nowy kościół.

Od 23 lutego 1969 roku funkcjonuje parafia św. Antoniego Padewskiego, która została wydzielona z parafii farnej. W końcu lat osiemdziesiątych rozpoczęto proces rozbudowy klasztoru, a 27 marca 1996 roku św. Antoni Padewski ogłoszony został patronem miasta Jasła. W 1997 roku, dekretem biskupa Kazimierza Górnego, w kościele powstało Sanktuarium św. Antoniego Padewskiego. Z kolei 1 października 1998 roku mieszkańcy Jasła rozpoczęli obchody stulecia przybycia franciszkanów oraz trzydziestolecia istnienia parafii.

Upamiętnienie

W kościele w Jaśle, do roku 1988, umieszczono osiemnaście tablic pamiątkowych, które mają na celu uhonorowanie poległych, pomordowanych oraz zmarłych mieszkańców tego miasta. W skład tego systemu upamiętnienia wchodzi jedna tablica dedykowana żołnierzom Wojska Polskiego, jak i jedna poświęcona ofiarom wojny oraz terroru. Dodatkowo, dwie tablice honorują pamięć mjr. Henryka Dobrzańskiego, natomiast pozostałe czternaście tablic nosi imiona indywidualnych osób.

Wśród uhonorowanych znajduje się także gen. Tadeusz Klimecki, którego pamięć również znalazła swoje miejsce wśród tych cennych upamiętnień.

Zakonnicy

W historii klasztoru w Jaśle można znaleźć niepełną listę przełożonych, którzy przewodzili tej wspólnocie.

1. o. Samuel Rajss (przełożony rezydencji od 1899 do około 1901),

Wśród gwardianów rezydencji znajdują się:

• o. Alojzy Karwacki (od około 1901 do około 1902),
• o. Feliks Bogaczyk (od 9 lutego 1902 do 1908),

Natomiast gwardianami konwentu byli:

• o. Joachim Ruszel (od 1908 do 1910),
• o. Szymon Łaś (od 1910),
• o. Marceli Szuber (do 1927),
• o. Wiktor Turek (od 1927),
• o. Wawrzyniec Pomianek (od 1927),
• o. Konstanty Onoszko (od 1936 do 1937),
• o. Celestyn Gacek (około 1969),
• o. Zbigniew Makuch (do 2008),
• o. Krzysztof Kozioł (2008–2016),
• o. Paweł Sroka (2016–2024),
• o. Łukasz Pazgan (od 2024).

Ważnym aspektem funkcjonowania klasztoru był również pobyt zakonnika o. Peregryna Haczela oraz o. Ludwika Szeteli, którzy pozostawili po sobie ślad w tej instytucji.

---

Oceń: Kościół i klasztor Franciszkanów w Jaśle

---