Stanisław Leszczyc-Macudziński, urodzony w 1873 roku w Jaśle, a zmarły w 1946 roku w tym samym mieście, był niezwykle utalentowanym i wpływowym architektem, który nie tylko tworzył, ale także aktywnie uczestniczył w działaniach społecznych.
W swojej karierze skupiał się na projektowaniu budynków oraz wkładzie w rozwój lokalnej społeczności, co czyni go postacią znaczącą w historii polskiej architektury.
Życiorys
Stanisław Macudziński był synem lekarza Waleriana Leszczyc-Macudzińskiego oraz jego żony Wiktorii, pochodzącej z rodziny Nowotnych. Swoją edukację rozpoczął na Wydziale Architektury lwowskiej Szkoły Politechnicznej, gdzie ukończył studia. Po zakończeniu nauki zyskał doświadczenie w praktyce architektonicznej w biurze Zygmunta Fedorskiego.
Uzyskując uprawnienia architekta, przeniósł się do Bochni, gdzie nabył majątek ziemski. Po osiedleniu się w Pogwizdowie, rozpoczął działalność w prywatnej praktyce architektonicznej. Po zakończeniu I wojny światowej powrócił do Jasła, a w 1921 roku nabył kolejny majątek – wieś Bereska.
W swojej działalności społecznej został radnym miejskim, angażując się w różne inicjatywy. Był jednym z założycieli jasielskiego Związku Strzeleckiego, gdzie pełnił funkcję skarbnika. Ponadto, zainicjował powstanie placówki Polskiego Czerwonego Krzyża, a także zaprojektował i nadzorował odbudowę kaplicy w miejskim gimnazjum. Warto również podkreślić jego zaangażowanie w porządkowanie lokalnego cmentarza wojennego, co świadczy o jego trosce o pamięć oraz historię regionu.
Wśród jego projektów znalazł się również stadion miejski, gdzie zdobył fundusze na budowę oraz kierował całością prac budowlanych. W 1938 roku, doceniając jego wkład w rozwój Jasła oraz aktywność społeczną, nadano mu Złoty Krzyż Zasługi.
W obliczu wyzwań września 1939 roku, kiedy to władze Jasła opuściły miasto, mieszkańcy jednogłośnie powierzyli Macudzińskiemu stanowisko burmistrza. Władze niemieckie uznały go za burmistrza komisarycznego, jednak po zaledwie siedemdziesięciu trzech dniach został usunięty z urzędu oraz aresztowany. Powodem jego zatrzymania było ratowanie wyposażenia szkół w Jaśle, które zostało przetransportowane do synagogi, niestety spalono ją w czasie okupacji. Po kilku dniach został zwolniony, jednak nie mógł pełnić już żadnych funkcji publicznych.
Stanisław Macudziński zmarł w 1946 roku i został pochowany na miejscowym cmentarzu, pozostawiając po sobie ślad w historii miasta oraz w sercach jego mieszkańców.
Dorobek architektoniczny we Lwowie
Stanisław Macudziński to postać, której osiągnięcia architektoniczne w Lwowie pozostawiły znaczący ślad. W jego dorobku można wyróżnić kilka kluczowych projektów, które świadczą o jego umiejętnościach oraz pasji do sztuki budowlanej.
- Gmach teatru-variete „Casino de Paris” znajdujący się przy ulicy Kurbasa 3 (dawniej Tadeusza Rejtana). Zasługuje na uwagę ze względu na swoją imponującą salę balową, która mierzy 11,5 metra wysokości. Warto podkreślić, że Macudziński był współautorem tego obiektu wraz z Zygmuntem Fedorskim, a za jego dekorację wnętrz odpowiadał Franciszek Tomasz Bernat. Rok powstania tego niezwykłego gmachu to 1909,
- Dom dochodowy Anny Szwigier przy ulicy Nowy Świat 15, który powstał w roku 1910. Budowla ta także nosi znamiona współpracy z Zygmuntem Fedorskim, co mówi wiele o ich twórczym porozumieniu.
Dokonania Macudzińskiego, widoczne w architekturze Lwowa, są przykładem jego talentu oraz zaangażowania w rozwój miejskiej sztuki budowlanej.
Przypisy
- Informacja na stronie Urzędu Miejskiego w Jaśle. [dostęp 01.12.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Adam Loret | Jan Dziedzic (drogowiec) | Jerzy Wawszczak | Jacek Gyurkovich | Tadeusz GabryszewskiOceń: Stanisław Macudziński