Edward Roman Pilch, ur. 25 lutego 1916 roku w Jaśle, to postać, która nie tylko zapisała się w historii Polski, ale także pozostawiła istotny ślad w Polskich Siłach Powietrznych. Jego życie, choć krótkie, jest świadectwem poświęcenia dla ojczyzny oraz odwagi, jaką wykazał się jako pilot.
Zmarł 20 lutego 1941 roku w Wielkiej Brytanii. Jako porucznik, był członkiem Polskich Sił Powietrznych, które w trudnych czasach II wojny światowej broniły polskiego nieba oraz wspierały akcje sojusznicze.
Życiorys
Edward Pilch zaczynał swoją edukację w Szkoły Powszechnej im. Romualda Traugutta, a następnie kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, gdzie w 1934 roku uzyskał maturę.
W tym samym roku, po zakończeniu szkoły, został przyjęty do Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie na kurs, który pozwolił mu poznać wielu przyszłych pilotów, w tym Wacława Króla. Jego przydział dotyczył 10. kompanii. Wiosną 1935 roku, wyrażając swoje ambicje, złożył podanie o przyjęcie do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Przed rozpoczęciem nauki w tej szkole, przeszedł kurs w Wojskowym Obozie Szybowcowym w Ustianowej. Wiosną 1937 roku, po pomyślnym ukończeniu szkolenia w Szkole Podchorążych Lotnictwa, został skierowany do Grudziądza na program szkolenia myśliwskiego, po zakończeniu którego przydzielono go do 122 eskadry myśliwskiej w 2 pułku lotniczym w Krakowie. 15 października 1937 roku awansował na stopień podporucznika.
Wieczorem 1 września 1939 roku, po tragedii w wyniku śmierci dowódcy dywizjonu kpt. Mieczysława Medweckiego oraz zmian personalnych w eskadrach, objął rolę oficera taktycznego, co ograniczyło jego działania jako pilota frontowego. Niemniej jednak, już 2 września zdobył swoje pierwsze zestrzelenie, eliminując samolot Ju-87. Na koniec września, zgodnie z rozkazami, przelatując w P.11c, dotarł do Rumunii, gdzie został internowany w obozie w Focșani. Szybko jednak zdołał uciec i dotrzeć do portu Bałczik, skąd na pokładzie greckiego statku Aghios Nikolaos przetransportował się do Beirutu. Tam został zaokrętowany na statek Ville de Strasbourg i 29 października przybył do Marsylii.
Po przybyciu do Francji, włączono go do Polskiej Bazy Lotniczej w Lyon-Bron. 24 stycznia 1940 roku, w towarzystwie grupy lotników, został wysłany do Wielkiej Brytanii, gdzie znalazł się w Polskiej Bazie Lotniczej w Eastchurch. Tam przeszedł przeszkolenie z pilotażu i taktyki walki, stosowanych w brytyjskich jednostkach. W lipcu 1940 roku, gdy zaczęto formować polskie dywizjony w Wielkiej Brytanii, został wyznaczony jako pomocnik brytyjskich instruktorów w 302 Dywizjonie. Po uzyskaniu zdolności operacyjnej przez dywizjon, kontynuował jako pilot w eskadrze B, biorąc udział w Bitwie o Anglię i zdobywając kolejne zestrzelenia: Do 215 15 września 1940, Ju-88 18 września oraz (wraz z plut. Marianem Wędzikiem) Ju-88 16 lutego 1941.
20 lutego 1941 roku, w trakcie treningowej walki, stracił kontrolę nad samolotem Hurricane (WX-P), który w trakcie lotu nurkowego uderzył w ziemię z wysoką prędkością. W kilka dni po tej tragicznej katastrofie, przy asyście przedstawicieli innych polskich dywizjonów, zostało zorganizowane jego pochowanie na Chichester Cemetery w Chichester. Koledzy zasadzili u wezgłowia mogiły małą brzózkę.
Na liście Bajana Edward Pilch został sklasyfikowany na 105. pozycji, z 2 1/2 zestrzeleniami potwierdzonymi.
Ordery i odznaczenia
Edward Pilch był osobą wyróżniającą się nie tylko w służbie, ale także w uzyskanych odznaczeniach, które stanowią znaczący element jego biografii. Wśród nich znajdują się:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 9265, przyznany pośmiertnie,
- Krzyż Walecznych, przyznany dwukrotnie,
- Medal Lotniczy,
- Polowy Znak Pilota nr 391.
Przypisy
- a b c The Airmen's Stories - P/O E R Pilch. bbm.org.uk. [dostęp 20.02.2019 r.]
- "Lista Bajana". polishairforce.pl. [dostęp 20.02.2019 r.]
- a b c d e f Edward Pilch. polishairforce.pl. [dostęp 20.02.2019 r.]
- Cumft i Kujawa 1989, s. 437.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Bolesław Dunikowski | Adam Puzoń | Roman Myśliwiec (żołnierz) | Wacław Brzozowski (wojskowy) | Adam Fedorko | Edward Madej | Eugeniusz Nowakiewicz | Franciszek Wilkoń | Wilhelm Jan Fedórko | Ludwik Machalski | Marian Chełmecki | Jan Gabryś (generał III RP) | Henryk Dobrzański | Zbigniew Drzymuchowski | Czesław Obtułowicz | Bolesław KostkiewiczOceń: Edward Pilch