Franciszek Wilkoń


Franciszek Józef Wilkoń, który przyszedł na świat 9 września 1896 roku w Jaśle, to postać o znaczącym wkładzie w historię Polski. Jako major piechoty Wojska Polskiego, odegrał ważną rolę w strukturach wojskowych kraju, przyczyniając się do obrony narodowych interesów.

Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie - zmarł w dniach 4 i 7 kwietnia 1940 roku w Katyniu, miejscu, które na zawsze pozostanie symbolem tragedii wojennej, w której zginęli polscy oficerowie.

Życiorys

Franciszek Wilkoń przyszedł na świat w Jaśle, które wówczas było miastem powiatowym w Królestwie Galicji i Lodomerii. Pochodził z rodziny o nazwisku Hodorski, a jego rodzicami byli Franciszek oraz Laura. Swoje wykształcenie rozpoczął w sześcioklasowej szkole realnej w Tarnowie.

W trakcie I wojny światowej włączył się do walki w szeregach II Brygady Legionów Polskich, a następnie wstąpił do II Korpusu Polskiego, który stacjonował w Rosji. Jego wojskowa kariera nabrała jeszcze większego rozpędu, kiedy to od 10 października 1919 roku do 31 marca 1920 roku był uczniem 22. klasy Szkoły Podchorążych.

Po ukończeniu nauki, w stopniu podchorążego, został przydzielony do szwadronu zapasowego 5 Dywizjonu Żandarmerii w Krakowie, gdzie pełnił funkcję instruktora musztry. Już 19 września 1921 roku otrzymał przeniesienie do 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej, a dwa miesiące później przeszedł do batalionu zapasowego 17 Pułku Piechoty w Rzeszowie. W wrześniu 1922 roku Wilkoń zajął stanowisko dowódcy plutonu w 24 Pułku Piechoty w Łucku.

W lutym 1925 roku przeniósł się do Centralnej Szkoły Strzelniczej w Toruniu, gdzie również pełnił rolę instruktora. W listopadzie 1930 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Z dnia 4 lutego 1934 roku datuje się jego awans na majora, który uzyskał ze starszeństwem od 1 stycznia 1934 oraz 37. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W tym samym miesiącu został skierowany do 44 Pułku Piechoty w Równem, a w kwietniu objął dowództwo batalionu.

W 1937 roku powrócił do CWPiech na stanowisko wykładowcy. W marcu 1939 roku wciąż pełnił służbę w CWPiech jako kierownik referatu taktyki w Komisji Doświadczalnej. Niestety jego los odmienił się drastycznie podczas kampanii wrześniowej 1939, kiedy to dostał się do niewoli sowieckiej, a jego dalsze losy były tragiczne.

Wilkoń trafił do obozu w Kozielsku, gdzie ostatecznie w dniach od 4 do 7 kwietnia 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyń. Po wojnie został tam pogrzebany, a jego szczątki spoczywają obecnie na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu od 28 lipca 2000 roku.

Jego odwaga i poświęcenie zostały docenione, gdy 5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował Wilkonia pośmiertnie na stopień podpułkownika. Uroczystość związana z tym awansem miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas wydarzenia zatytułowanego „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Franciszek Wilkoń był odznaczonym wielu wyróżnieniami, które jasno podkreślają jego zasługi. Oto lista nagród, które otrzymał:

  • Krzyż Niepodległości, przyznany 16 września 1931,
  • Krzyż Walecznych,
  • Srebrny Krzyż Zasługi, nadany 25 maja 1929,
  • Medal Zwycięstwa, znany również jako „Médaille Interalliée.”

Przypisy

  1. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
  2. Убиты в Катыни 2015, s. 219.
  3. Rybka i Stepan 2006, s. 454.
  4. Rybka i Stepan 2006, s. 24.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 07.06.1934 r., s. 149.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 4 z 05.02.1934 r., s. 71.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 2 z 26.01.1934 r., s. 9.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 28.01.1931 r., s. 10.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 12 z 04.02.1925 r., s. 53.
  10. Lista starszeństwa 1935, s. 33.
  11. Rocznik Oficerski 1928, s. 139.
  12. Rocznik Oficerski 1928, s. 139, 219.
  13. Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930, s. 449.
  14. Kiński 1992, s. 530.
  15. Księga Cmentarna Katynia 2000, s. 687.

Oceń: Franciszek Wilkoń

Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:20