Anna Bogdanowicz

Po ukończeniu Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego w Jaśle, Anna rozpoczęła pracę pedagogiczną. W okresie II Rzeczypospolitej osiedliła się w Kielcach, gdzie prowadziła życie rodzinne z mężem Marcelem oraz dwoma synami, Antonim i Stanisławem. Jej życie zmieniło się dramatycznie w czasie niemieckiej okupacji.

W 1942 roku, Anna wzięła na siebie niebezpieczne zadanie, pomagając uciec swojej przyjaciółce Sarze Diller z getta w Jaśle. W dniu 14 sierpnia 1942 roku, obie podróżowały wspólnie do Kielc. Anna nie tylko wspierała Sarę w ucieczce, ale także zorganizowała dla niej fałszywy dowód tożsamości, pomoc w zdobyciu jedzenia, a nawet znalezienie schronienia u małżeństwa Gościejów. W tym trudnym czasie, jej działalność wspierał doktor Julian Ney, który również angażował się w ratowanie Żydów.

W październiku 1942 roku, w wyniku brutalnej akcji, Niemcy aresztowali osoby zaangażowane w pomoc dla Sary. Wśród uwięzionych znalazł się doktor Ney, który niestety nie przeżył tego aresztowania. Pomimo niebezpieczeństw, Anna znalazła nowe miejsce dla Sary w leśniczówce, niedaleko Kielc.

Jednak sytuacja stała się krytyczna, gdy 6 listopada 1942 roku, Anna została aresztowana wraz z mężem i synem Antonim, oskarżona o pomoc w zorganizowaniu ucieczki. Po udanym przesłuchaniu, jej rodzina została zwolniona, natomiast Anna trafiła do więzienia w Kielcach. 16 grudnia 1942 roku przetransportowano ją do Auschwitz, gdzie zmarła na skutek tyfusu 14 czerwca 1943 roku, otrzymując numer obozowy 27226.

Wcześniej udało jej się jednak ostrzec Sarę, umożliwiając jej dalszą tułaczkę. Sara, pod fałszywym nazwiskiem Maria Helena Solecka, wyjechała do Warszawy, a następnie do Austrii, gdzie przetrwała jako służąca. W 1946 roku osiedliła się w Izraelu, gdzie w 1982 roku, na łamach czasopisma „Polityka”, opublikowała artykuł pt. „Zginęła z mojego powodu”, w hołdzie Annie.

Anna Bogdanowicz została pośmiertnie uhonorowana przez Instytut Yad Vashem, który 19 września 1983 roku nadał jej tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata, doceniając jej odważne działania w tych najciemniejszych czasach.