Józef Oberc

---

Życiorys

Józef Oberc uzyskał dyplom w Państwowym Gimnazjum w Jaśle w roku 1937. Następnie rozpoczął studia na kierunku geologia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Już w okresie okupacji niemieckiej przystąpił do pisania pracy magisterskiej zatytułowanej „Podole na tle płyty rosyjskiej”. Mimo trudnych warunków wojennych, udało mu się uzyskać absolutorium w 1941 roku, jednak pisanie pracy musiał przerwać. W latach 1942–1945 pracował w firmie Karpathen Öl AG Lemberg, gdzie zajmował się wydobyciem ropy naftowej w regionie Gorlic.

Po zakończeniu działań wojennych, Oberc krótko współpracował z Instytutem Naftowym w Krośnie, gdzie pełnił funkcję geologa kartującego. W wyniku powojennych przesiedleń, osiedlił się w Krakowie, gdzie w lipcu 1945 roku obronił pracę magisterską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W listopadzie tego samego roku podjął pracę jako asystent w Zakładzie Geologii i Paleontologii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. W lipcu 1946 roku przeniósł się na Uniwersytet Wrocławski, gdzie pracował aż do przejścia na emeryturę.

W maju 1947 roku obronił doktorat na podstawie pracy „Fałd gorlicki i brzeg płaszczowiny magurskiej na wschód od Gorlic”, co było znaczącym osiągnięciem, gdyż był to drugi doktorat na powojennym Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego. Po uzyskaniu doktoratu zajął się pracą jako adiunkt w latach 1948–1952, a następnie rozwijał swoją karierę naukową, osiągając tytuły takie jak samodzielny pracownik nauki (1952), zastępca profesora (1954), docent (1955), profesor nadzwyczajny (1963) oraz profesor zwyczajny (1975). W latach 1954–1955 piastował urząd prodziekana Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego, a w latach 1961–1990 kierował Zakładem Geologii Fizycznej.

Józef Oberc był aktywnym członkiem wielu rad naukowych, w tym tych związanych z Uniwersytetem Wrocławskim, Politechniką Wrocławską oraz Państwowym Instytutem Geologicznym. Ponadto pełnił rolę członka Komisji Tektoniki Komitetu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk, a także Zarządu Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego.

Główne twórcze zainteresowania Józefa Oberca koncentrowały się na badaniach nad seriami metamorficznymi południowo-zachodniej Polski, w szczególności masywem Śnieżnika. Analizował również tektonikę sudeckich masywów granitowych oraz zjawiska związane z tektoniką dysjunktywną, neotektoniką oraz glacitektoniką. Jego dorobek naukowy obejmował blisko 260 publikacji, zarówno autorskich, jak i współautorskich, oraz członkostwo w Polskim Towarzystwie Geologicznym.

W podsumowaniu swoich długoletnich prac, Oberc wydał monografię „Tektonika. Sudety i obszary przyległe”, która znalazła się w encyklopedycznym opracowaniu geologii Polski „Budowa Geologiczna Polski” w 1972 roku. Była to podstawowa synteza oraz znaczące opracowanie dotyczące geologii Sudetów przez wiele lat. Ponadto współpracował przy tworzeniu dwóch arkuszy mapy geologicznej w skali 1:25 000: Bardo oraz Nowa Ruda.

Oberc zasłużył się również licznymi odznaczeniami, w tym Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955). Otrzymał również tytuł honorowy „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” oraz w 1995 roku Medal Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2006 roku uhonorowano go Odznaką Honorową „Zasłużony dla Polskiej Geologii”.

W końcu, Józef Oberc został pochowany na cmentarzu św. Wawrzyńca. W rodzinie Oberców wyróżniał się jego brat, ksiądz Aleksander Oberc, odznaczony medalem „Sprawiedliwy wśród narodów świata”, oraz profesor geologii Andrzej Oberc. Jednym z jego bratanków był Paweł Oberc, znany polski geofizyk.

Wybrane publikacje

Oto zestawienie wybranych publikacji autorstwa Józefa Oberca, które wniosły znaczący wkład w geologię Sudetów oraz ich otoczenia:

• J. Oberc, 1957: Region Gór Bardzkich (Sudety). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa,
• J. Oberc, 1960: Tektonika Wschodnich Karkonoszy i ich stanowisko w budowie Sudetów. Acta Geologica Polonica, 10 (2),
• J. Oberc, 1966: Geologia krystaliniku Wzgórz Strzelińskich. Studia Geologica Polonica, 20, 1–187,
• J. Oberc, 1967: Rozrzut B-lineacji w krystaliniku izerskim. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 37 (3),
• J. Oberc, 1972: „Tektonika. Sudety i obszary przyległe”. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa,
• J. Oberc, 1980: Early to Middle Variscan development of the West Sudetes. Acta Geologica Polonica, 30(1): 27–51,
• J. Oberc, 1991: Platforma epikaledońska Sudetów na zachód od strefy Niemczy i stosunek do niej płaszczowin waryscyjskich.

Mapy współautorskie J. Oberca

Józef Oberc pozostawił po sobie znaczące ślady w dziedzinie kartografii geologicznej. Poniżej przedstawiamy osiągnięcia, które odzwierciedlają jego wkład w tę dziedzinę:

• Mapa geologiczna Polski i krajów ościennych z 1968 roku,
• Mapa tektoniczna Polski z 1975 roku,
• Mapy fotogeologiczne Sudetów z 1986 roku,
• Mapa geologiczna krystaliniku strzelińskiego z 1988 roku,
• Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów; arkusze Nowa Ruda (1958) oraz Bardo Śl. (1995).

---

Oceń: Józef Oberc

---